Diep onder de bergen in Bosnië ligt een bijzondere bunker: ARK D-0, ook wel bekend als Tito’s bunker. Deze nucleaire schuilplaats bleef tientallen jaren geheim. De bunker werd in het diepste geheim gebouwd tussen 1953 en 1979, een project dat maar liefst 26 jaar duurde.

De bunker was bedoeld als veilige plek voor president Tito en 350 belangrijke politieke en militaire leiders als er een kernoorlog zou uitbreken. De bunker kon een kernbom van 25 kiloton weerstaan. Binnen bleef de temperatuur constant tussen de 21 en 23 graden Celsius. De luchtvochtigheid lag tussen de 50 en 60 procent. De bouw was extreem duur: naar schatting kostte het project 4,6 miljard Amerikaanse dollar. Volgens sommige arbeiders zijn er tijdens de bouw ook mensen omgekomen. De veiligheid was streng: arbeiders werden met een blinddoek naar de bouwplaats gebracht en mochten die pas afdoen als ze binnen waren. Toen de bunker klaar was, wisten slechts 16 mensen van het bestaan af: drie generaals en dertien soldaten. Zij moesten beloven het geheim te bewaren.

De bunker heeft de vorm van een hoefijzer en is ongeveer 6.400 vierkante meter groot. Het diepste punt ligt 280 meter onder de grond. De ruimte is verdeeld in 12 zones, met onder andere woonkamers, vergaderruimtes, kantoren en kamers voor militaire strategie. De bunker bestaat uit drie hoofdonderdelen:

• Het bovengrondse deel – drie gebouwen die eruitzien als gewone vakantiehuisjes, zodat niemand zou vermoeden dat hier een bunker onder zat.

• De tunnels – deze gangen verbinden de boven- en ondergrondse delen en zijn ontworpen om de kracht van een explosie op te vangen.

• Het beschermde deel – hier bevinden zich 21 systemen die nodig zijn om de bunker draaiende te houden, zoals ventilatie, elektriciteit en communicatie.

In 2011 veranderde de geheime bunker in een kunstlocatie. Dat jaar werd hier de eerste tentoonstelling van het internationale kunstproject Biennial D-0 ARK georganiseerd. Sindsdien is de bunker geopend voor bezoekers van over de hele wereld. Het doel van het project is om deze militaire plek te veranderen in een culturele instelling, en om het gebouw én de geschiedenis te bewaren.